والدین کودکان دارای اتیسم، مشکلات، راهکارها

والدین دارای  کودکان مبتلا به اتیسم با چالش‌های بسیاری رو به رو هستند که آن‌ها را در معرض پیامدهای منفی روانی قرار می‌دهد. مشارکت والدین در برنامه‌های آموزشی می‌تواند این آشفتگی‌ها را کاهش دهد تا جایی که پژوهش های انجام شده بر روی والدین آموزش دیده ، تاثیر مثبت و معنا دار این نوع آموزش ها را بر روی خودکارآمدی آنها تایید کرده است.

والدین این کودکان به علت رفتارهای مخرب و غیرعادی کودکشان، سختی و مشکلات فراوانی در نگهداری از کودک و مهارت‌های والدگری تجربه می‌کنند. آن‌ها بایستی به طور دایم خود را با نیازهای متغیر کودک هماهنگ کنند. همچنین كودك مبتلا به اتیسم، به عنوان يک عامل فشار رواني براي والدين، مي تواند هيجانات آنها را تحت تأثير قرار دهد و توانايي والدين را براي مقابله با مشكلات كودك، كاهش دهد. بنابراین ممکن است والدین در مدیریت رفتارهای کودکشان با مشکلاتی مواجه شوند. همین امر موجب می‌شود که آنها نسبت به صلاحیت و توانایی‌های خود در نقش والدگری تردید داشته و به این نتیجه برسند که خودکارآمدی لازم در کنترل و مدیریت رفتارهای کودک را ندارند. بررسی‌های انجام شده بر روی والدین کودکان نشان می‌دهد که آن‌ها در مقایسه با والدین کودکان عادی وکودکان دچار سایر اختلالات خودکارآمدی پایین تری را احساس می کنند.

والدین به منظور احساس خودکارآمدی نیازمند دانش و اطلاعات در زمینه‌ی روش‌های موثر مراقبت از کودک هستند. آنها بایستی به توانایی‌های خود اعتماد کرده و مطمئن باشند که عملکردشان تاثیر مثبتی بر رفتارهای کودکان می‌گذارد.از سویی دیگر و با توجه به آن كه اتيسم يک اختلال ماداماالعمر است، شناسايي نيازهاي والدين كودكان مبتلا به اتیسم، نيز از اهميت و ضرورت ويژه اي برخوردار است. يافته هاي پژوهشي نشان مي دهند كه استرس والدين كودكان دارای اتیسم، از والدين كودكاني كه دچار ساير اختلالات می باشند، بیشتر است.همچنین اين والدين در مقايسه با والديني كه كودكان مبتلا به اتيسم ندارند، رضايت زناشويي، سازگاري و احساس تعلق كمتري را گزارش مي‌كنند. این در حالی است که فقدان حمايت ها و آموزش های لازم از خانواده هاي كودكان مبتلا به اتیسم، نيز استرس والدين را افزايش مي دهد.

نهایتاً به نظر می رسد آنچه که می تواند والدین را در پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب یاری رساند آموزش مهارت های خودکارآمدی و مدیریت هیجانات و استرس برای کنترل و کنار آمدن بهتر با مسئله اتیسم، افزایش ارتباط این والدین با سایر والدین دارای کودک اتیسم برای دلگرمی و دریافت راهنمایی و مشورت از همدیگر می باشد.

روح الله فتح آبادی
دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی