اهمیت آموزش به والدین کودکان مبتلا به اتیسم

والدین کودکان مبتلا به اتیسم با چالش‌های بسیاری رو به رو هستند که آن‌ها را در معرض پیامدهای منفی روانی قرار می‌دهد. مشارکت والدین در برنامه‌های آموزشی می‌تواند این آشفتگی‌ها را کاهش دهد تا جایی که پژوهش های انجام شده بر روی والدین آموزش دیده ، تاثیر مثبت و معنا دار این نوع آموزش ها را بر روی خودکارآمدی آنها تایید کرده است
اتیسم نوعی اختلال نافذ رشد می باشد که با رفتارهای کلیشه‌ای، تحریک‌پذیری، رفتارهای تخریبی و اشکال جدی در ارتباط اجتماعی کودک مشخص می‌شود و معمولا قبل از سه سالگی بروز پیدا می‌کند. والدین این کودکان به علت رفتارهای مخرب و غیرعادی کودک‌شان، سختی و مشکلات فراوانی در نگهداری از کودک و مهارت‌های والدگری تجربه می‌کنند. آن‌ها بایستی به طور دایم خود را با نیازهای متغیر کودک هماهنگ کنند. همچنین كودك مبتلا به اتیسم، به عنوان يک عامل فشار رواني براي والدين، ميتواند هيجانات آنها را تحت تأثير قرار دهد و توانايي والدين را براي مقابله با مشكلات كودك، كاهش دهد. بنا بر این ممکن است والدین در مدیریت رفتارهای کودک‌شان با مشکلاتی مواجه شوند. همین امر موجب می‌شود که آنها نسبت به صلاحیت و توانایی‌های خود در نقش والدگری تردید داشته و به این نتیجه
برسند که خودکارآمدی لازم در کنترل و مدیریت رفتارهای کودک را ندارند. در این زمینه بررسی‌های انجام شده بر روی والدین این کودکان نشان می‌دهد که آن‌ها در مقایسه با والدین کودکان عادی وکودکان دچار سایر اختلالات ، خودکارآمدی پایین تری را احساس میکنند.
والدین به منظور احساس خودکارآمدی نیازمند دانش و اطلاعات در زمینه‌ی روش‌های موثر مراقبت از کودک هستند. آن¬ها بایستی به توانایی‌های خود اعتماد کرده و مطمئن باشند که عملکردشان تاثیر مثبتی بر رفتارهای کودکان می‌گذارد
از سویی دیگر و با توجه به آن كه اتيسم يک اختلال مادامالعمر است، شناسايي نيازهاي والدين كودكان مبتلا، نيز از اهميت و ضرورت ويژه اي برخوردار است. يافته هاي پژوهشي نشان ميدهند كه استرس والدين كودكان دارای اتیسم، از والدين كودكاني كه دچار ساير اختلالات می باشند، بیشتر است.همچنین اين والدين در مقايسه با والديني كه كودكان مبتلا به اتيسم ندارند، رضايت زناشويي، سازگاري و احساس تعلق كمتري را گزارش مي‌كنند. این در حالیست که فقدان حمايتها و آموزش های لازم از خانواده هاي كودكان مبتلا به اتیسم، نيز استرس والدين را افزايش ميدهد.
نهایتاً به نظر می رسد آنچه که می تواند والدین را در پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب یاری رساند آموزش مهارت های خودکارآمدی و مدیریت هیجانات و استرس برای کنترل و کنار آمدن بهتر با مسئله اتیسم، می باشد.

* انواع آموزش به والدین :

آموزش های مرتبط با اتیسم :
این آموزش ها در واقع والدین را آماده می سازد تا پا به پای درمانگران و در خانه به بهبود وضعیت کودک یاری رسانند و روند درمانی را تسریع بخشند. تسلط بر این بخش والدین را قادر می سازد تا درک بهتری از روند درمان کودک داشته و نقش مستقیم و موثرتری در این زمینه ایفا نمایند. این آموزش ها شامل آموزش درمان های والد محور ، آموزش گفتار درمانی در خانه و مسائل مرتبط با زبان ، آموزش بازی درمانی در خانه و … می باشند.
۱ . آموزش های مقاوم سازی ساختار روانی :
همانطور که پیش تر اشاره شد والدین کودکان مبتلا به اتیسم سطوح استرس و اضطراب بالاتری را در مقایسه با والدین کودکان عادی تجربه میکنند. این نیازمند آن است که آنها از نظر روحی مقاومت بیشتری کسب نمایند تا به تبع آن تاب آوری و قدرت سازگاریشان افزایش یافته و بتوانند کنترل اوضاع را خود به دست گیرند ، مقاومت و ظرفیت روحی میسر نمیشود مگر با فراگیری مهارت های روانشناسی ویژه. این آموزش ها می توانند در قالب گروهی (با اثر بخشی بیشتر) و یا حتی به صورت تک به تک (با تمرکز بیشتر) به والدین ارائه شوند و شامل :
آموزش مدیریت استرس ، مدیریت خشم ، ارتباط موثر و همدلی با همسر ، مدیریت هیجانات منفی ، خودآگاهی ، توانایی حل مسئله ، مدیریت تعارض و … می باشند.
۲٫ آموزش های مرتبط با فرزندپروری :
جدا از شرایط ویژه ای که کودک مبتلا به اتیسم برای والدین خود ایجاد می نماید ، به عنوان یک کودک نیاز به آموزش های عمومی از سوی خانواده خود دارد ، لذا والدین پیش از توجه به نیازهای ویژه کودک اتیسم خود می بایست مهارت های ابتدایی فرزندپروری را فرا گرفته و بتوانند آنها را با شرایط خاص فرزندشان منطبق سازند. این مهارت ها شامل :
تربیت جنسی مختص کودکان اتیسم ، آموزش مهارت های ارتباطی و دوستیابی ، آموزش مهارت های اجتماعی ، آموزش مهارت های روزمره ، آموزش خودیاری به کودک و …. می باشند.